Auteurs Lisette Schuitemaker en Wies Enthoven – beiden zelf de oudste thuis – ontdekten de vijf typische eigenschappen die alle oudste dochters in meer of mindere mate bezitten.

Eerstgeborenen zijn ook intelligenter dan de rest, verbaal vaardiger en gemotiveerder om iets te bereiken. Ze zijn ook bovenmatig ten prooi aan de twijfel of ze wel goed genoeg zijn. En ze zorgen vaak voor alles en iedereen tot ze er zelf bij neervallen.

Het oudste dochter effect is een boek voor iedereen die meer wil begrijpen van de voortdurende familiedans en het effect dat de geboortepositie van de oudste dochter op haar leven heeft.

Wies: ‘Veel oudste dochters zullen onmiddellijk zeggen dat ze zich verantwoordelijk voelen voor vrijwel alles en iedereen. Voor het welzijn van hun ouders, hun broers en zussen, hun partner, kinderen, vrienden, de kat van de buren en de wereld in het algemeen. Dat is onze eerste en voornaamste eigenschap.’

Lisette: ‘De andere zijn dat oudste dochters over het algemeen bijzonder plichtsgetrouw zijn – ze doen wat ze zeggen en meer. We zijn ook behoorlijk serieus en praktisch. We houden ervan onze handen uit de mouwen te steken. En we zijn vaak uitermate zorgzaam.’

Lisette: ‘Wanneer je ouders jou als peuter vragen om even op te letten op je kleine zusje of broertje, dan raak je misschien lichtelijk in paniek. Maar je doet het en zo leer je om het overzicht te houden, je autoriteit te gebruiken, de leiding te nemen en anderen veilig en gelukkig te houden. We zijn niet allemaal geboren leiders maar velen van ons hebben het klappen van de zweep al jong geleerd.’

Wies: ‘Allemaal hebben wij dingen als eerste moeten doen. Onze ouders waren zenuwachtig toen wij voor het eerst naar school gingen – wij zelf ook. We stapten in het onbekende en dat wordt dan normaal. We kunnen het van niemand afkijken. De andere kinderen zien aan ons hoe het gaat. Dat zorgt ervoor dat velen van ons zonder blikken of blozen ergens binnenstappen en onbekende situaties aangaan. Dat doen we ons hele leven al.’

Wies: ‘Behalve “iedereen” zie ik oudste dochters het boek als eerste oppakken. Velen hebben ons al laten weten hoeveel inzicht het geeft om hun leven door deze lens te bezien. Opeens begrijpen ze patronen die ten grondslag liggen aan hun gedrag. En wanneer je dat inzicht eenmaal hebt, kun je een keus maken of je je dit keer weer verantwoordelijk gaat voelen en of je voor iedereen gaat zorgen.’

Lisette: ‘Werkende vrouwen zeggen dat ze hun relatie tot collega’s beter begrijpen wanneer ze de effecten van de plek in het gezin meenemen. We hebben de neiging om in ons latere leven situaties uit onze jeugd opnieuw tot leven te brengen en dus behandelen oudste dochters collega’s soms onbewust als jongere zussen of broers. Het is zoals Wies zegt: wanneer je je bewust bent van zo’n patroon, kun je beginnen het te veranderen.’

Wies: ‘Moeders van oudste dochters, zoals ik, lezen ons boek ook graag. Wat we beschrijven geeft ze dieper inzicht in wat er omgaat in dat koppie van je kleine oudste meisje. Van moeders van oudere dochters horen we dat het samen lezen van het boek heel nieuwe gesprekken oplevert.’

Lisette: ‘En vergeet de partners van oudste dochters niet die ons beter willen begrijpen!’